Dualny system kształcenia zawodowego w zarysie

 

Na wstępie pragniemy Państwa zapoznać z kilkoma kluczowymi zwrotami oraz ważnymi wskazówkami dotyczącymi kształcenia zawodowego w systemie dualnym:

Umowa o pracę w celu nauki zawodu

Umowa reguluje prawa i obowiązki uczniów zawodu oraz zakładu prowadzącego naukę zawodu i jest podpisywana przez obie strony. Zawiera ona między innymi wysokość wynagrodzenia, czas trwania kształcenia oraz rodzaj zdawanych egzaminów.

​

Egzaminy

W trakcie kształcenia zawodowego obowiązują dwa egzaminy. W połowie kształcenia uczniowie zawodu zdają egzamin pośredni a na końcu egzamin końcowy.

Zaświadczeniem zakończenia nauki zawodu w systemie dualnym jest świadectwo. które jest uznawane na terenie całych Niemiec.

 

Czas trwania kształcenia

Kształcenie zawodowe w Systemie dualnym trwa z reguły od trzech lat do trzech i pół roku. W przypadku stwierdzenia wcześniejszego przygotowania zawodowego lub szkolnego czy też nieprzeciętnych osiągnięć w czasie kształcenia, może ono zostać skrócone.

​

Kształcenie zawodowe w niepełnym wymiarze czasu pracy

Elastyczny czas pracy podczas nauki zawodu daje np. młodym matkom i ojcom szansę zdobycia wykształcenia również wtedy, gdy mają własne rodziny.

​

Zakład pracy i szkoła zawodowa

Z reguły uczniowie zawodu pracują trzy do czterech dni tygodniowo w zakładzie pracy i jeden do dwóch dni uczęszczają do szkoły zawodowej. Tak wiec kształcenie zawodowe odbywa się w dwóch miejscach nauki:

w zakładzie pracy, prowadzącym naukę zawodu, oraz w szkole zawodowej. Dlatego tę formę nauki zawodu nazywamy także kształceniem zawodowym w systemie dualnym.

 

Skuteczne kroki przed podjęciem nauki zawodu

Jaki zawód jest odpowiedni dla mojej córki lub mojego syna? Odpowiedzi na to frapujące i ważne pytanie powinni Państwo, jako rodzice, szukać, omawiając je ze swoim dzieckiem już od siódmej klasy szkoły.

​

Czym są praktyki?

Praktyki W trakcie szkoły trwają z reguły dwa do trzech tygodni. W tym czasie uczennice i uczniowie odwiedzają zakład pracy, gdzie mają możliwość zapoznania się z codziennym dniem pracy oraz poznania bliżej jakiejś branży lub konkretnego zawodu. Większość szkół oferuje praktyki w zakładach pracy, które są ujęte w planie lekcji.

Wybór jest duży, obejmuje on prawie 350 zawodów objętych kształceniem zawodowym w systemie dualnym.

Poza tym istnieje również szereg możliwości zdobycia zawodu w drodze kształcenia szkolnego. Razem z dzieckiem szukajcie odpowiedzi na pytania:

• Jakie są mocne strony Waszego dziecka i czym się ono interesuje?

• Jakie uzdolnienia ma córka lub syn?

Może Wasze dziecko ma talent do rzemiosła albo troszczy się chętnie o zdrowie innych. Odpowiedzi na te pytania staną się dla Państwa pierwszą wskazówka do tego, w jakiej branży lub kategorii zawodowej powinniście wraz z dzieckiem szukać odpowiedniego zawodu nauczanego w systemie dualnym.

Poszukując odpowiedniego zawodu i miejsca kształcenia zawodowego, mają Państwo wiele możliwości uzyskania informacji i porady. 

 

Jak mogą Państwo pomóc dziecku w wyborze przyszłego zawodu?

 Miejcie na uwadze oceny dziecka - im lepsze świadectwo. tym lepsze szanse na zdobycie miejsca kształcenia zawodowego.

Korzystajcie z godzin przyjęć nauczycieli i chodźcie na wywiadówki. Wybór zawodu jest częstym tematem podczas tych spotkań.

Aby znaleźć odpowiedni zawód, omawiajcie możliwości i szanse odbycia praktyki.

Wraz ze swoim dzieckiem bierzcie udział w spotkaniach informacyjnych. na przykład takich jak targi edukacyjne.

​

Odbycie praktyki jest często pomocne

Durmis Üzen Palma jest nauczycielem i koordynatorem ds. orientacji zawodowej w jednej z Hamburskich szkół. Podczas przeprowadzonej z nim rozmowy opowiedział, jak ważne są praktyki i jaką rolę odgrywają rodzice w wyborze zawodu.

 

Udziela Pan uczennicom í uczniom porad dotyczących orientacji zawodowej. Jakie są Pana doświadczenia w tym względzie?

Stwierdzam, ze uczniowie bardzo często nie wiedzą, kim chcieliby zostać. Wprawdzie oferta kształcenia zawodowego w systemie dualnym obejmuje prawie 350 zawodów, to jednak wielu uczniów zna tylko nieliczne spośród nich, i to mimo licznych możliwości zapoznania się z wieloma różnymi zawodami.

Czasami w trakcie praktyki stwierdza się, że dany zawód nie jest odpowiedni - to też służy orientacji zawodowej.

​

Durmis Üzen Palma radzi, by posmakować możliwie wielu dziedzin zawodowych.

​

Czy wobec tego praktyki odgrywają ważną rolę?

Tak, dlatego też nasza szkoła przywiązuje dużą wagę do tego, by uczennice i uczniowie odbywali możliwie wiele praktyk. Są one dobrą możliwością sprawdzenia, jak wygląda codzienna praca w zawodach, które budzą zainteresowanie. Młodzież ma przy tym względnie wolny wybór i nie musi się od razu do czegokolwiek zobowiązywać. Niektórzy, po zakończeniu praktyki stwierdzają, że dany zawód nie jest dla nich odpowiedni. To stwierdzenie służy też orientacji zawodowej. Poza tym, w wielu przypadkach praktyka jest biletem wstępu do zakładu pracy - później może być nawet szansa na zdobycie miejsca pracy w celu kształcenia zawodowego.

​

W jaki sposób rodzice mogą wspierać swoje dzieci?

Najważniejsze jest to, aby dzieci czuły, że ich rodzice są nimi zainteresowani. Przykładowo, rodzice mogą zachęcać córkę lub syna do informowania się i zabiegania o praktykę - raz po raz pytając na przykład: „Pamiętasz o...?" Rodzice mogą także kierować uwagę swoich dzieci na rożne dziedziny zawodowe, w których pracują członkowie rodziny czy też znajomi.

​

Czego życzy sobie szkoła od rodziców w zakresie orientacji zawodowej?

Potrzebujemy wsparcia rodziców, gdyż szkoła nie wszystkiemu może podołać sama.

​

Jak moje dziecko może zdobyć miejsce praktyki?

Umówcie razem z dzieckiem, jaki zawód oraz który zakład pracy wchodzą w grę w celu odbycia

praktyki.

Skorzystajcie z bezpośredniej rozmowy z wychowawczynią lub wychowawcą.

Przejrzycie wraz z dzieckiem ogłoszenia o nauce zawodu w zakładach pracy.

Popytajcie oto w okolicznych firmach.

Wykorzystajcie własne znajomości: Popytajcie krewnych, przyjaciół i w swoim miejscu pracy, czy jakiś zakład pracy oferuje praktyki.

 

Agencja Pracy (Agentur für Arbeit) - pomocny podmiot informacyjny

Agencja Pracy wspiera proces orientacji zawodowej, informuje o możliwościach nauki zawodu w zakładach pracy i udziela bezpłatnej pomocy w poszukiwaniu miejsca pracy w celu nauki zawodu

Doradztwo zawodowe:

Rozmowa przeprowadzona z doradcą zawodowym Agencji Pracy w obecności dziecka Stanowi pomoc w orientacji zawodowej oraz w poszukiwaniu miejsca pracy w celu nauki zawodu. Termin rozmowy mogą Państwo ustalić telefonicznie. Agencję Pracy w miejscu zamieszkania znajdą Państwo pod linkiem „Partner vor Ort" (Twoi partnerzy na miejscu) na stronie internetowej: www.arbeitsagentur.de

​

Wizyta w BIZ:

Centra Informacji Zawodowej, znane pod skrótem BIZ (Berufsinformationszentrum) mogą Państwo odwiedzać bez zgłaszania wizyty. Znajdziecie tam szereg materiałów informacyjnych dotyczących rożnych zawodów i dróg kształcenia, także dwujęzycznych, które pomogą w orientacji zawodowej.

Informacje w sieci:

- Na stronach internetowych www.berufenet.de oraz www.berufe.tv mogą Państwo dowiedzieć się szczegółów dotyczących poszczególnych profili zawodowych.

Strona internetowa www.planet-beruf.de daje możliwość odkrycia osobistych mocnych stron i zawodowych zainteresowań. Poza tym znajdą tu Państwo specjalne informacje dla rodziców, na przykład broszury i biuletyny w różnych językach.

- Strona internetowa www.jobboerse.arbeitsagentur.de zawiera wiele ofert miejsc praktyk oraz miejsc pracy w celu nauki zawodu w systemie dualnym.

Miejsca nauki zawodów w szkołach znajdą Państwo na stronie internetowej www.kursnet.arbeitsagentur.de.

 

Izby - Ważne punkty kontaktowe w sprawach dotyczących kształcenia zawodowego

Izby reprezentują zakłady pracy poszczególnych branż w danym regionie. Są one odpowiedzialne za wiele spraw dotyczących kształcenia zawodowego: rejestrują umowy o pracę w celu nauki zawodu, udzielają porad instruktorom i uczniom zawodu oraz przeprowadzają egzaminy.

Poza lzbami Przemysłowo-Handlowyrni (skrót: IHK, patrz: www.dihk.de/ihk-finder) oraz Izbami Rzemieślniczymi (skrót: HWK, patrz: www.zdh.de/handwerksorganisationen/handwerkskammern) istnieją również inne izby, na przykład izby Rolnicze, Izby Adwokackie i Izby Lekarskie.

Wiele izb oferuje na swoich stronach internetowych tzw. giełdy miejsc nauki zawodu. Młodzi ludzie mogą szukać na nich aktualnych ofert miejsc pracy w celu nauki zawodu i skorzystać z rad dotyczących wyboru zawodu. Często publikowane są na nich także terminy regionalnych targów edukacyjnych, na których zakłady pracy prezentują się oraz swoje programy kształcenia zawodowego.

Izby Przelnysłowo-Handlowe oferują również giełdę miejsc nauki zawodu w zakładach pracy na wspólnej stronie www.ihk-lehrstellenbörse.de.

Listę zawodów rzemieślniczych znajdą Państwo na stronie www.handwerk.de.

 

Pochodzenie jako szansa:

Doceniona dwujęzyczność

„I rzeczywiście, doprowadziłam język do perfekcji - moim celem jest także: nieustanne poszerzanie wiedzy.“

Havva Tiryaki, 22 ma lata, uczennica w zawodzie specjalisty ds. sprzedaży usług bankowych

Młodzież z rodzin imigrantów często posługuje się dwoma językami i zwykle czuje się w obu kulturach jak u siebie. Te kompetencje może ona wykorzystać także w życiu zawodowym. Kto poza niemieckim dobrze zna również inne języki, powinien to podać W podaniach oraz podczas rozmów rekrutacyjnych.

Wiele zakładów pracy docenia Wielojęzyczność i kompetencje międzykulturowe, gdyż mogą one być kluczem do kręgu nowych klientów.

Havvę Tiryaki prezentujemy jako przykład młodej kobiety, która poszukując miejsca pracy w celu nauki zawodu, wykorzystała swój dodatkowy atut, jakim są jej tureckie korzenie. Ponieważ zna język niemiecki i turecki w mowie i w piśmie. otrzymała miejsce pracy w celu nauki zawodu w tureckim banku. Jej rodzice byli z tego bardzo dumni.

Havva Tiryaki

Nauka zawodu specjalisty ds. sprzedaży usług bankowych w ,,Zíraat Bank” w Stuttgarcie

„Gdy uczęszczałam do szkoły realnej, nigdy nie myślałam o jakimś wymarzonym zawodzie. Dzięki praktykom, które odbywałam w okresie szkolnym, przekonałam się o jednym: Muszę znaleźć coś, gdzie będę miała częsty kontakt z ludźmi. W trakcie poszukiwań miejsca pracy w celu nauki zawodu napisałam podania do bardzo rożnych miejsc. Zawsze i wszędzie podawałam, że od dzieciństwa posługuje się dwoma językami - nawet, jeśli nikt mnie o to nie pytał."

Administracja federalna w roli pracodawcy

Sektor administracji publicznej dąży do zatrudnienia większej liczby imigrantów. Na stronie internetowej www.wir-sind-bund.de, zarówno młodzież rożnych narodowości jak i jej rodzice, znajdą informacje na temat rożnych form kształcenia zawodowego w tym sektorze.

 

Studia w systemie dualnym

Studia w systemie dualnym obejmują wiele kierunków, na których przekazywana jest wiedza praktyczna wraz z teoretyczną. Jednym wariantem takich studiów są studia połączone z nauką zawodu w zakładzie pracy, zarówno pod względem czasu jak i treści.

Na stronie internetowej www.ausbildungplus.de znajdą Państwo bazę danych zawierającą informacje o kierunkach studiów, które można studiować w systemie dualnym.

Studia po kształceniu zawodowym

Salvatore Tortorici

Nauka zawodu mechanika przemysłowego w firmíe „Deutz AG” oraz studia na kierunku budowy maszyn w Kolonii

„Kształcenie zawodowe w firmie „Deutz AG“ podjąłem, by najpierw nauczyć się czegoś praktycznego. W tym czasie, moi rodzice wrócili na stałe do Włoch, więc potrzebowałem regularnych dochodów. Decyzji podjęcia nauki zawodu w zakładzie pracy absolutnie nie żałuję, była jak najbardziej słuszna.

Po ukończeniu nauki zawodu pracowałem jako robotnik wykwalifikowany i jednocześnie rozpocząłem zaoczne studia budowy maszyn W Kolonii. Niestety, moja roczna umowa o pracę w firmie „Deutz AG“ nie została przedłużona. Przeszedłem więc na studia dzienne. Na studiach mogłem wykorzystać wiele rzeczy, których nauczyłem się w trakcie kształcenia zawodowego. Dzięki temu miałem przewagę nad kolegami ze studiów.

Po licencjacie wystąpiłem z własną inicjatywą i złożyłem podanie o pracę na stanowisku inżyniera warsztatowego w firmie „Deutz AG". Pewnego dnia rzeczywiście zadzwoniono do mnie i poinformowano, że jest wolne miejsce.

Dzięki nauce zawodu w zakładzie pracy i studiom mam teraz dobrą wiedzę fachową í świetne możliwości rozwoju kariery.